दशैँमा खसी बोका च्याँग्रा किन्दै हुनुहुन्छ ?

पृष्ठभुमीः चाडैंचाडको देश नेपालमा मुखैमा दशैँ आई पुगेको छ । दशैँको विशेषता भनेको मासुका चौरासी व्यञ्जन, परिकार तयार गरी घर परिवार का लागि मात्र नभई इष्ट मित्र, माइती, ससुराली खलकमा कोसेली बाँडी रमाइलो मनाउनु पनि हो । हुनत बढ्दो शहरी करण अनि विद्युतिय संजालको प्रभावका कारण आजका हाम्रा प्लस–२ का पुस्ता पश्चीमी सभ्यताका अभ्यस्त भई […]

धानमा लाग्ने पतेरो किरा र त्यसको व्यवस्थापन विधि

पतेरो धानबालीमा लाग्ने एक महत्वपूर्ण किरा हो । मुख्य गरी धानबालीमा लाग्ने यो कीराको बच्चा तथा वयस्क दुबै अवस्थाले धान नपसाउँदा सम्म बिरुवाको अन्य भागबाट यिनीहरुले रस चुस्दछन् तर बाला लागेपछि सबै कीराहरू बालामा आकर्षित हुन्छन् । वयस्क पतेरो खैरोमा हरियो मिसिएको हुन्छ भने बच्चा हरियो रंगको हुन्छ। वयस्क पतेरो करीब १९ मि.मी. लम्बाइको हुन्छ […]

कृषि विविधता संरक्षणमा नयाँ अनुसन्धान प्रवृत्ति: जलवायु परिवर्तनको चुनौतीहरू

परिचय: कृषि विविधता हाम्रो कृषि प्रणालीको मेरुदण्ड हो, जसले मानव जीवन, खाद्य सुरक्षा, र पारिस्थितिक सन्तुलनलाई जोगाउन महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ। विगतका दशकहरूमा जलवायु परिवर्तनका कारण कृषि क्षेत्रले विभिन्न चुनौतीहरूको सामना गरिरहेको छ। बढ्दो तापक्रम, अनियमित वर्षा, र खडेरीजस्ता समस्याहरूले परम्परागत खेती प्रणालीलाई गम्भीर असर पुर्‍याइरहेका छन्। यस्तो परिस्थितिमा कृषि विविधताको संरक्षण र प्रवर्धन अझ महत्त्वपूर्ण […]

आधुनिक कुखुरापालनमा एथनोभेटेरिनरी अभ्यासहरूको तत्काल आवश्यकता

कुखुरापालन नेपालको सबैभन्दा छिटो बढिरहेको क्षेत्र हो र यसले देशको मासु खाने जनसंख्याको लागि प्रोटिनको महत्त्वपूर्ण स्रोत प्रदान गर्दछ। पोल्ट्री क्षेत्रको बृद्धिले भारतमा गरिबी घटाउन र पोषण बृद्धि गर्न योगदान पुर्‍याउँछ। परम्परागत औषधिहरूले चराको वृद्धि र स्वास्थ्य अवस्था सुधार गर्दछ। एथनो पशु चिकित्सा अभ्यासहरू परम्परागत विश्वास र स्वदेशी ज्ञान र सांस्कृतिक सीपहरूमा आधारित हुन्छन् जुन […]

बाढीको समयमा जनावरहरूको हेरचाह

नेपालमा धेरै जनावरबाट दूध, मासु, अण्डा आदि ठूलो मात्रामा उत्पादन गरिन्छ। करोडौं गाईपालन किसानको जीवन पशुमा निर्भर छ। भौगोलिक कारणले गर्दा देशका धेरै क्षेत्रका किसानले हरेक वर्ष प्राकृतिक प्रकोपको सामना गर्नुपर्ने हुँदा पशुपालनमा करोडौं रुपैयाँको नोक्सानी हुने गरेको छ । प्राकृतिक प्रकोपमध्ये बाढी, भूकम्प, आँधी ९सुनामी० र खडेरी विशेष हुन् । देशमा फरक–फरक वर्षाका कारण […]

कृषि क्षेत्रमा पुगेको क्षतीको वास्तविक तथ्यांक संकलन गर्न कृषिमन्त्रीको निर्देशन

ललितपुर। कृषि तथा पशुपन्छी विकासमन्त्री रामनाथ अधिकारीले हालैको बाढीले कृषि क्षेत्रमा पारेको वास्तविक क्षतीको यकिन गरि आगामी रणनीति बनाउन मन्त्रालयका अधिकारीहरुलाई निर्देशन दिनुभएको छ । शनिबार आएको बाढीले कृषि क्षेत्रमा पारेको क्षतीका सम्बन्धमा आइतबार कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्रालयमा बसेको आकास्मिक बैठकमा मन्त्री अधिकारीले बाढीले कृषि क्षेत्रमा के – कति क्षती पुर्याएको छ यस्को वास्तविक […]

उखु र दूध किसानको बक्यौता तिर्न २ अरब निकासा

ललितपुर। सरकारले दुग्ध तथा उखु किसानको बाँकी बक्यौता रकम उपलब्ध गराउने प्रक्रिया सुरु गरेको छ । कृषि तथा पशुपक्षी विकास मन्त्री रामनाथ अधिकारीको विशेष पहलमा दुग्ध तथा उखु किसानका लागि झन्डै दुई अरब रुपैयाँ निकास भएको हो । दुग्ध किसानहरूको बक्यौता रकम तिर्नका लागि शुक्रबर मात्र सार्वजनिक ऋण व्यवस्थापन कार्यालयले ऋण लगानीको तमसुक तथा भुक्तानीका […]

नेपालमा कृषि शिक्षाको महत्व र वर्तमान अवस्था

नेपाल एक कृषि प्रधान देश हो यो सवैमा अवगत नै छ । कृषि मन्त्रालय को पछिल्लो तथ्याङ्क विवरण अनुसार औसत ६०.४ प्रतिशत जनसख्याले कृषिलाई आफ्नो मुख्य पेसा वनाएका छन् भने नेपालको कुल ग्राहस्थ उत्पादनमा कृषि क्षेत्रको योगदान २३. ९५ प्रतिशत रहेको छ । त्यसैले नेपालमा कृषि शिक्षाको कति महत्व छ भन्ने कुरा  कृषि पेशामा संग्लग्न […]

कृषिलाई निर्वाहमुखी हैन, प्रतिस्पर्धात्मक बनाउनु पर्छ : मन्त्री अधिकारी

ललितपुर। कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्री रामनाथ अधिकारीले निर्वाहमुखी कृषिलाई दिगो, उद्यमशीलता र प्रतिस्पर्धात्मक कृषि प्रणालीमा रूपान्तरण गर्न सरकार लागि परेको बताएका छन् । ग्लोबल फुड सेक्युरिटी स्ट्राटेजी (जिएफएसएस र यूएसएआइडी) कृषिमा प्रत्यक्ष वित्तीय लगानी (जिटुजी)को सोमबार काठमाडौँमा शुभारम्भ गर्दै कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्री अधिकारीले दुई तिहाइ ग्रामीण जनताको जीविकोपार्जनको माध्यम कृषि रहेको बताएका […]

पशुमा थुनेलो रोग एवं उपचार 

थुनेलो रोग पाल्तु दुधालु पशुहरु (गाइ, भैंसी, भेडी, बाख्री आदि) को दुग्ध ग्रन्थीको सुन्निने रोग अनेक किसिमका जीवाणूको संक्रमणद्वारा हुने गर्दछ । यस रोगका कारण दुध उत्पादनमा कमी हुनुका साथै दुधमा चिल्लोको मात्रा कम हुने गर्दछ । यी कारणले हुने आर्थिक हानीको कारणले डेरी व्यवसायको लागि यो रोग महत्वपूर्ण मानिन्छ । जनस्वास्थ्यको दृष्टिले पनि यो […]