नेपालको कृषि अर्थतन्त्रमा धान एक महत्वपूर्ण खाद्यान्नको रुपमा स्थापित छ। कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्रातलयको तथ्यांक अनुसार देशको कुल ग्राहयस्थ उत्पादनको धानले मात्र ७% ओगटेको छ भने कृषि ग्राहयस्थ उत्पादनमा २०% ओगटेको छ। नेपालमा तराई, मध्य तराई, मध्यपहाड र उच्चपहाड क्षेत्रमा धान खेती गरिदै आएको छ। त्यस्तै बाली विकाश निर्देशानलयको तथ्यांक अनुसार चैते धानको हकमा […]
हाल नेपालमा पछिल्लो बर्षदेखि कृषकहरुले चिस्यान संरक्षण र झार नियन्त्रणको लागि विभिन्न उपायहरु जस्तै छ्वालि, सुकेको पात, पराल आदि ल्याई रहेका छन, तर अहिले अधिकाशं कृषकहरुले प्लास्टिकको छापो (प्लास्टिक मल्चिङ्ग) प्रयोग गर्दै खेती गरेकोले निकै फाईदा भएको पाईएको छ । कृषकहरुको भनाई अनुसार यो प्रविधि सबै भन्दा राम्रो र प्रभावकारी तरीका रहेको बताउँछन । पास्टिकको […]
अलैंची पहाडी भेगमा पाइने एक महत्वपूर्ण निर्यातमुखी, औद्योगिक, नगदे एवं आयुर्वेदमा प्रयोग भएको पुरानो मसलावाली हो । छैटौं शताब्दीदेखि यसको बारेमा उल्लेख गरिएको छ । प्राचिन इतिहासकाल देखि नै जङ्गली अवस्थामा अलैंची रहेको हुंदा भारतको सिक्किमनै यसको उदगम स्थलका रुपमा अड्कल गर्न सकिन्छ । आदिवासी लेप्चाले नै प्राकृतिक जङ्गलबाट पहिला अलैंचीको क्यापसुल बटुली औषधि र […]
यो सिजन आशाको कमाइ मोटो आउँने भो। यी हेर त यो मोरो हृदय खुसीले तरकारी पसलेलाई भेट्न हतारिएको । लौं अब त हृदय सँगै म पनि बुर्कुसी मारे है, मेरो खेतैबाट उठ्ने भो जम्मै अन्नबाली तरकारी, अनि मार्दिन त । मार्छु नि । फुरुङ्गिन्छु । फुरुङ्ग्याउछु पनि, मेरो परिवारलाई । उत्पात फुलेको छ, कति त […]
पिसाबमा भएका बिभिन्न खनिज तत्वका मणीभहरु (Crysatals) मृगौला मुत्रबाहिनि नलि, मुत्र थैलि र मुत्र नलिका बिभिन्न भागमा जम्मा हुनुलाइ पथ्थरी (Urolothiasis) भनिन्छ। मुत्र प्रणालिका बिभिन्न भागका नलिहरुको भित्रि सतह तथा पुरै नलिमा पथ्थरी देखिन्छ। पशुको जात अनुसार पथ्थरी जम्मा हुने स्थान फरक फरक हुन्छ । त्यस्तै गरी पशुको जात अनुसार पथ्थरी बनाउने धातुका मणीभहरु पनि […]
रैथाने बाली भन्नाले परम्पराखि उब्जाई रहेको किसानद्वारा संरक्षित महत्वपुर्ण बालीहरु पर्छन । यी स्थानीय बालीहरु मा कोदो, फापर, चिनो, कागुनो, लट्टे, जौ, पिंडालु, सिमि आदि र केहि स्थानीय काँक्रा, खुर्सानी, धान, मकै आदि समेटिएका छन् । यी रैथाने बालिहरुको संरक्षण, महत्व र यिनीहरुको प्रबर्धन सम्बन्धि बिभीन्न नीतिहरु जस्तै राष्ट्रिय कृषि नीति २०६१, कृषि बिकाश रणनीति […]
नेपाल कृषि प्रधान देश र यहाँका नागरिकहरुको मुख्य पेशा नै कृषि रहेको कुरा हालसम्म पनि कृषिमा करिब ६० प्रतिशत जनसंख्या संलग्न भएको तञ्याङ्कले जनाउँछ । कुल राष्ट्रिय गार्हस्थ्य उत्पादनमा कृषि क्षेत्रको योगदान २७ प्रतिशत छ । तीनै तहका सरकारहरुको नीति तथा कार्यक्रमले कृषि क्षेत्रलाई विशेष प्राथमिकता दिई रोजगारी सृजनाको मूल आधारका रूपमा स्वीकार गरेको छ […]
3 – G Cutting एउटा नौलो, अन्वेषणात्मक र क्रान्तिकारी प्रविधि हो जसले लहरे बाली लगायत अन्य केही बालीहरुमा समेत दक्ष प्राविधिक प्रशिक्षण, तालिम र काँटछाँट दक्षता एवम् प्रभावकारिताका साथ लागू गर्न सकेमा दोब्बर उत्पादन दिने गर्दछ। पहिलो र दोस्रो पुस्ताका हाँगाहरुलाई काँटछाँट गरी (Apical Dominance) भाले फूल घटाइ तेस्रो पुस्तामा पोथी फूल बढाएर उत्पादन वृर्द्धि […]
नेपाल एक कृषिप्रधान देश भएकोले कृुषिकर्ममै निर्भर जनसङ्ख्या उल्लेखनिय रुपमा रहेका छन् । कृषिकर्म भन्नेबित्तिकै अचेल कृषिको हरेक पाइलाको सहयात्री बन्दै एक अन्योन्याश्रित सम्बन्ध स्थापित गर्न भ्याइसकेको रसायनलाई त हामीले पृथक राख्नै सक्दैनौ । हरित क्रान्तिको लहरसगैँ तैरिएर आएको एक प्रवृत्ति अहिलेको माटोको आवश्यकता बन्न भ्याइसकेको छ । आफ्ना पुराना पुस्ताले अर्गानिक तवरबाटै फलाएको अन्न […]
अङ्गुर एक बहु-उपयोगी ,स्वादिष्ट र पोषण तत्त्वले भरिपुर्ण फल हो । अङ्गुरको अङ्ग्रेजी नाम (Grape) हो भने बैज्ञानिक नाम (Vitis vinifera, Lubrusca)हो । यो फल नेपालमा मात्र नभएर अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमै फेमस एक झुप्पे फलफूल हो। तराई देखि उच्च पहाडसम्म खेती गर्न सकिने एकमात्र फलफूलमा अङ्गुर पर्दछ। उत्त्पति : यसको उत्त्पति दक्षिण पुर्बी एसियाको भुमध्यसागरिय छेत्र […]
