लेख

काठमाण्डौंमा हैजाको त्रास

नेपालमा बर्सेनि गर्मी र वर्षाका बेला हैजाको बिरामी फेला परेको समाचार सुनिन्छ।यो वर्ष पनि शुक्रराज ट्रपिकल तथा सरुवा रोग अस्पतालले गत साता राजधानी काठमाण्डूमा एक व्यक्तिलाई हैजाको सङ्क्रमण भएको पुष्टि गरेको छ । हैजा पानीजन्य सरुवा रोग हो र यो दूषित पानी वा खाद्य पदार्थ सेवन गर्दा सर्छ। गर्मी बढे सँगै राजधानी मा पानी को […]

दुग्ध गाईमा बाँझोपनको कारण र व्यवस्थापन

डेयरीका लागि यसको खेतीका जनावरहरूको नियमित प्रजनन जत्तिकै महत्त्वपूर्ण अरु छैन। ढिलो परिपक्वता, थोरै वा बिना बाछो, लामो सुख्खा अवधि, बारम्बार गर्भपात केही सामान्य समस्याहरू हुन् जसले प्रायः सबै वर्गका जनावरहरूमा प्रजननलाई कम वा सीमित गर्दछ। पूर्ण वा स्थायी प्रजनन विफलता निम्त्याउने समस्याहरूलाई बाँझोपन भनिन्छ। बाँझोपनको कारण – बाँझोपनको सबैभन्दा सामान्य र महत्त्वपूर्ण कारणहरू तल […]

विषादी कसरी मानव शरीरमा प्रवेश गर्दछ ?

सामान्यतया बोट बिरुवाको उत्पादनमा रोग किरा,मुसा, चरा तथा झारपातहरुले क्षति पुर्याउने डर किसानहरुलाई सँधै हुन्छ। पर्याप्त बाली उत्पादन गर्न बाधा पुर्याउने यी कारकहरुलाई विभिन्न रसायनहरु प्रयोग गरी नियन्त्रण गर्न सकिन्छ। यिनै रसायनहरुलाई विषादी भन्ने गरिन्छ । विषादीसँग हुन सक्ने शारीरिक सम्पर्क कम गराउन विषादीको उत्पादन, पैठारी, खुद्रा विक्री, परिवहन, मिसावट र प्रयोग गर्ने कार्यमा संलग्न […]

वर्षातको समयमा मौरी गोलाको व्यवस्थापन

आषाढ देखि भाद्र अन्तसम्म मौरीको लागि आपतकालीन समय हो । बर्षातको समयमा फूलमा भएको पराग र रस पानीले पखाल्ने हुनाले मौरीको आहार ज्यादै कम हुन जान्छ । झरीको कारणले मौरीले पुरा दिन काम गर्न पनि सक्दैनन् र पहिले संचय गरेको आहार खाएर बाँच्दछन् । साथै यो समयमा मौरीमा अरिङ्गल बच्छ्यू मौन पुतली सुलसुले आदिले दुःख […]

चरन प्रणालीमा विषालु बिरुवाहरु र चर्ने गाईहरुमा तिनीहरुको प्रभाव

संक्रमणको बायोनोमिक्स र विषाक्त बोटबिरुवा र चर्ने जनावरहरूसँग व्यवहार गर्ने उचित विधिहरू बुझ्न धेरै समस्याहरूबाट बच्न महत्त्वपूर्ण छन्। विषाक्त बिरुवाहरू पशु उत्पादन र स्वास्थ्य समस्याहरूको कारणहरू मध्ये उच्च स्थानमा छन्। विषालु बोटबिरुवाले प्रभावित चरनहरूमा बारबार लगाउने, घाँसको प्रयोगमा कमी, चरन प्रणालीमा परिवर्तन, र पूरक खुवाउने कार्यक्रमहरूको आवश्यकताबाट उत्पन्न हुने आर्थिक समस्याहरू पनि छन्। त्यसकारण, संक्रमणको […]

निपाह भाइरस जनस्वास्थ्य जोखिम

निपाह भाइरस पहिलोपटक इ.सं. १९९९ मा मलेशियाका सुँगुर पालक कृषकहरुमा यसको प्रकोपको पहिचान भएको हो । विश्व स्वास्थ्य सङ्गठनका अनुसार निपाह भाइरस जनावरहरुबाट मानिसहरुमा फैलिन्छ यसलाई एउटा जुनोटिक भाइरसका रुपमा जानिन्छ । यो दूषित भोजनको माध्यमबाट वा सिधा मानिसहरुका बीच सम्पर्कबाट फैलिन सक्दछ । संक्रमित जनसमुदायमा यो लक्षण विहिनदेखि तेज सास सम्बन्धी विरामी तथा घातक […]

भारतमा निपाहको प्रकोप, नेपाल सजग हुन जरुरी

यो भाइरस 1999 मा अलग र पहिचान गरिएको थियो। यो रोगको नाम मलेसियाको सुङ्गाई निपाह गाउँको नामबाट राखिएको हो । सन् १९९८ मा मलेशियामा प्रकोप हुँदा यो रोग पहिलो पटक मलाया विश्वविद्यालयको मेडिसिन संकायका अनुसन्धानकर्ताहरूको टोलीले पहिचान गरेको थियो। मलेसियामा यस रोगबाट पीडित अधिकांश बिरामीहरूलाई मलाया मेडिकल सेन्टर विश्वविद्यालयमा रेफर गरी उपचार गरियो। लाखौं संक्रमित […]

नवजात बाछोको रोगको रोकथाम

दुग्ध गाईवस्तुको भविष्य बाछा कसरी हुर्कन्छ त्यसमा भर पर्छ। आजका नवजात बाछाहरू भोलिका दुध गाई हुन्। बाछाहरू राम्रो दुग्ध गाईवस्तुहरू बनाउनको लागि सुरूवात बिन्दु हो। पशुपालन व्यवसायमा, यो सधैं धेरै विशेषज्ञहरु द्वारा भनिन्छ “राम्रा जनावरहरू हुर्काउन, किन्न होइन”। असल गाईवस्तु बनाउनको लागि आदर्श रूपले आफ्नै बाछो हुर्काउनुपर्छ। खेतमा अनुचित व्यवस्थापन र सरसफाइको कमीले नवजात बाछोमा […]

वर्षायाममा  जनावरमा  लाग्ने  संक्रामक रोगहरूको रोकथाम

पशु स्वास्थ्य सम्बन्धी जानकारीको अभावका कारण पशुपालन कृषकले ठुलो मात्रामा घाटा बेहोर्नु परेको छ । देशमा भेटेरिनरी सेवाको उचित व्यवस्था नहुनुका साथै चेतनाको अभावले पनि यस्तो अवस्था सिर्जना भएको हो । यहाँ वर्षायाममा पशुपंक्षीमा लाग्ने सामान्य रोगका लक्षण र बच्ने उपायबारे अत्यन्त सरल भाषामा जानकारी दिने प्रयास गरिएको छ । खोरेत यो एक भाइरल रोग […]

बाख्रामा प्रायः जसो देखिने रोगहरु तीनको राकथाम ब्यबस्थापन

इन्टेरोटोकसीमिया यो बाख्रामा सामान्यतया देखिने समस्या मानीन्छ जस्ले बाख्राको मृत्यु पैतिस धण्टा धित्र गराउँछ । यसका मुख्य लक्ष्णहरुमा खाने रुची घटने, रगत मिसीएको झाडा पखाला लाग्ने थरथरी काम्ने हल्का बिरामीको अबस्थामा जनावरले पाँच देखि सात दिनमा पुर्नः लाभ गर्दछ । यो रोग क्लोसट्रीडिएल जीवाणु –अयिकतचष्गm उभचाचष्लनभलक त्थउभ म्) जुन प्राकृतिक रुपमा माटो तथा आन्द्रा भुडीमा […]