परिचय धान नेपालको प्रमुख खाद्यान्नबालि हो। यसको उत्पादन एवम उत्पादकत्त्वमा नेपाली जनताको जीविकोपार्जन एवम देशको अर्थतन्त्र निर्भर गर्दछ। धानको वर्तमान उत्पादन तथा उत्पादकत्त्व अन्य देश एवम् कृषि अनुसन्धान केन्द्र र कृषकहरुको खेतबारीमा गरिएको परीक्षणहरुको तुलनामा न्यून मानिन्छ। धानको उत्पादनमा कमि हुनुको विवीध कारणहरुमध्ये यस बालीमा लाग्ने कीराहरु तथा यसबाट हुने क्षति प्रमुख कारण हो। हालका […]
परिचय केरामा लाग्ने पानामा रोगको कारक तत्व ढुसी फुजारियमअक्सिस्पोरियम क्युवेन्सि (Fusarium Oxysporum f.sp. cubense) हो । पानामा विल्ट सन् १८७४ मा अस्ट्रेलियामा पहिलो पटक देखा परेको थियो भने दक्षिण अमेरिकाको पानामा, क्युबा, जमैका, कोस्टारिका लगायतका देशमा केरा खेतीलाई पुर्णतया नष्ट गरेको थियो । यसको ४ ओटा प्रजातिहरु छन् रेस १, रेस २ , रेस ३ […]
एक दुग्ध किसानको लागि यो भन्दा महत्त्वपूर्ण केहि छैनजति नियमित प्रजनन क्षमता उसको बथानमा हुन्छ । ढिलो परिपक्वता, थोरै वा बिना बाछो, लामो सुख्खा अवधि, बारम्बार गर्भपात केहि सामान्य समस्याहरू हुन् जसले प्रायः सबै वर्गका जनावरहरूमा प्रजननलाई कम वा सीमित गर्दछ। पूर्ण वा स्थायी प्रजनन विफलता निम्त्याउने समस्याहरूलाई बाँझोपन भनिन्छ। बाँझोपन भनेको प्रजनन कार्यमा हुने […]
आँपको विकृति रोग एउटा फङ्गल(fungal) रोग हो जसले आँपलाई असर गर्छ। यो संसारभरका धेरै आँप उत्पादन हुने क्षेत्रहरूमा पाइन्छ। आँपको विकृति रोगले फूल र पातको असामान्य वृद्धि गराउँछ, जसले गर्दा बिरुवाको वृद्धि र फलको उत्पादन घट्छ। वितरण आँपको विकृति रोग धेरै अन्तर्राष्ट्रिय आप उत्पादन हुने क्षेत्रमा पाइन्छ, जसमा अफ्रिका, एसिया, स्पेन र अमेरिकाहरू समावेश छन्। […]
बबेशियोसिस किर्नाजन्य उत्पत्तित बबेशिया प्रजातिको संक्रमणका कारण हुने रोग मानिन्छ । जसले शरीरको रातो रक्त कोशिकालाई असर गर्दछ । लक्षणात्मक रुपमा अत्यधिक ज्वरो आउने, खाने रुची कम हुने, कफिको रंग जस्तो पिसाव आउँदा यो रोगको शंका गर्न सकिन्छ । यो रोग टेकसास फिभर, रेड वाटर फिभर, क्याटल टिक फिभर नामबाट पनि चिनिन्छ । कारक तत्व […]
माइकोटोक्सिकोसिस शब्द उच्च तापक्रम र आर्द्रता जस्ता अनुकूल परिस्थितिहरूमा बढ्ने फङ्गसका विभिन्न प्रजातिहरूद्वारा उत्पादित विषाक्त पदार्थहरूबाट हुने रोगको शृङ्खलालाई संकेत गर्न प्रयोग गरिन्छ। एस्परगिलस फ्लेवस द्वारा उत्पादित एफ्लाटॉक्सिन; एस्परगिलस ओक्रेसस द्वारा ओक्रैटॉक्सिन; फ्यूसेरियम एसपीपी द्वारा फ्यूसेरियोटॉक्सिन; पेनिसिलियम रूब्रम द्वारा रूब्रैटॉक्सिन विभिन्न प्रकारका विषाक्त पदार्थहरू पहिचान गरिएका छन्। यी विषाक्त पदार्थहरूले मुखमा विभिन्न घाउहरू उत्पादन गर्न […]
भेडा र बाख्राको बन्ध्याकरण किन गरिन्छ? भेडा र बाख्रा किसानहरूका लागि आफ्नो प्रजनन कार्यक्रम नियन्त्रण गर्न र जात सुधार गर्न बन्ध्याकरण एक महत्वपूर्ण व्यवस्थापन प्रक्रिया हो। बन्ध्याकरण भनेको भेडा वा बोकाको अण्डकोष,Epididymis र प्रत्येक शुक्रणु नलिका(स्पर्माटिक डक्ट) को एक भागलाई हटाउने वा नष्ट गर्ने प्रक्रिया हो। भेडा र बाख्राको बन्ध्याकरण गर्नुका कारणहरू: नातेदार जनावरहरूको प्रजनन […]
सानैदेखि चञ्चले र जिज्ञासु, मेरो हुर्काई सदरमुकाममा भयो। गाउँले परिवेशमा नहुर्किए पनि सदरमुकाम लगभग गाउँ जस्तै थियो, फरक यति हो कि सदरमुकाममा मोटर बाटो र बजार नजिकै हुन्थ्यो भने गाउँमा अलि टाढा। बुबाले मलाई भन्नुभयो, बाबु म दुई महिना नहुँदै हाम्रो परिवारमा अत्यन्तै दुःख घटना घटेछ, मेरो बुबाको आगोलागिमा परि मृत्यु भएछ।सायद, बुबालाई हजुरआमाले सुनाउनुभयो […]
१.परिचय नेपालमा मकै खेति उच्च पहाड, पहाड र तराई सबै ठाउँमा गरिन्छ। मकै नेपालको धानपछिको दोस्रो खाद्यान्नबालि हो। मकै नेपालको एउटा परम्परात खाद्य बालि हो, तर अरु विकसित देशहरुको तुलनामा नेपालमा मकै उत्पादन कम नै देखिन्छ। कम उत्पादनको मुख्य कारण भनेको जमीनको राम्रो तयारी नहुनु, गुणस्तरीय बिउको कम प्रयोग गर्नु, जैविक मलको कमी हुनु, र […]
शहरीकरणको आशय शहरहरु निर्माणसँग जुन एउटा जटिल प्रक्रिया मानिन्छ जसबाट व्यक्ति अनि ठाउँ दुबै प्रभावित हुन्छ । शहरीकरणमको परिणामस्वरुप गैर कृषि क्षेत्रको गतिविधिहरुको प्रभुत्व हुन्छ तथा जनसंख्यामा संरचनात्मक परिवर्तन हुने गर्दछ । शहरुकरण समाजिक विकास एवं आर्थिक परिवर्तनको प्राकृतिक परिणाम हो । शहरुकरणको एउटा प्रमुख कारण औद्योगिकीकरण पनि हो र उद्योगहरुको स्थापना शरीकरणलाई प्रोत्साहन मिल्दछ […]
