१.परिचय नेपालमा मकै खेति उच्च पहाड, पहाड र तराई सबै ठाउँमा गरिन्छ। मकै नेपालको धानपछिको दोस्रो खाद्यान्नबालि हो। मकै नेपालको एउटा परम्परात खाद्य बालि हो, तर अरु विकसित देशहरुको तुलनामा नेपालमा मकै उत्पादन कम नै देखिन्छ। कम उत्पादनको मुख्य कारण भनेको जमीनको राम्रो तयारी नहुनु, गुणस्तरीय बिउको कम प्रयोग गर्नु, जैविक मलको कमी हुनु, र […]
शहरीकरणको आशय शहरहरु निर्माणसँग जुन एउटा जटिल प्रक्रिया मानिन्छ जसबाट व्यक्ति अनि ठाउँ दुबै प्रभावित हुन्छ । शहरीकरणमको परिणामस्वरुप गैर कृषि क्षेत्रको गतिविधिहरुको प्रभुत्व हुन्छ तथा जनसंख्यामा संरचनात्मक परिवर्तन हुने गर्दछ । शहरुकरण समाजिक विकास एवं आर्थिक परिवर्तनको प्राकृतिक परिणाम हो । शहरुकरणको एउटा प्रमुख कारण औद्योगिकीकरण पनि हो र उद्योगहरुको स्थापना शरीकरणलाई प्रोत्साहन मिल्दछ […]
मत्स्य पालनालाई पशुपालन र बाली खेतीसँग मिलाएर गरिने खेती प्रणालीलाई एकीकृत खेती भनिन्छ। यस विधिमा,माछा पालनलाई तरकारी खेती, कृषि उत्पादन वा गाई, भेडा र बाख्रा जस्ता पशुपालनसँग गर्न सकिन्छ। बाख्राको घरको भुँइ र निकास रेखा यसरी बनाइन्छ कि सानो मात्रामा गोठको फोहोर सिधै पोखरीमा पठाइन्छ र ठूलो मात्रामा संकलन गरेर सानो ट्यांकीमा जम्मा गरिन्छ। यो […]
गाईहरूले घाँस पराल जस्ता खानेकुरा खान्छन्, जुन मानिसहरुले पचाउन सक्दैनन्। यस प्रक्रियामा गाईहरूले खाएको ऊर्जा मध्ये केही भागले मिथेन ग्यास उत्पादन गर्छ, जुन उनीहरूको मुखबाट निस्कन्छ। यो कुरा चिन्ताको विषय हो। मिथेन एक शक्तिशाली हरित गृह ग्यास हो, जसले हाम्रो वातावरणमा असर गर्छ। तर, मिथेन धेरै लामो समयसम्म वातावरणमा रहँदैन। यो ग्यास करिब एक दशकपछि […]
परिचय नेपालमा बंगुर पालनको लामो ईतिहास छ।विशेष गरी पूर्वी र मध्य क्षेत्रका केही जातीय समूहहरुले परम्परागत रुपमा बंगुर पालन गर्दै आएका छन्। पहिलो घरयासी उपभोग र सांस्कृतिक कार्यका लागि गरिने बंगुर पालन १९५७ मा हाइफर इन्टरनेशनलले विदेशी जातका बंगुर ल्याएपछि व्यवसायिक रुपमा विस्तार भएको हो। आधुनिक समयमा,विदेशी जातका बंगुरहरुको राम्रो मासु उत्पादन क्षमताका कारण व्यवसायिक […]
पूर्वनिर्धारित कारकहरू ब्याक्टेरिया हुन् – स्ट्रेप्टोकोकस सुइस, हेमोफिलस परासुइस, साल्मोनेला आदि। भाइरल। संक्रमण; कमजोर वेंटिलेशन; भीडभाड; तनाव.प्रभाव: अयोग्यता, काँपने, चकचके, असामान्य आँखा चाल, आक्षेप, मृत्यु। माइकोटोक्सिन बाली वा भण्डारण गरिएको फिडमा बढेको मोल्डबाट उत्पादन गरिन्छ।ज़ीरालेनोन (फ्यूसेरियम एफ2 टॉक्सिन) एस्ट्रोजेनिक हो र (फ्यूसेरियम द्वारा डीऑक्सीनिवेलेनॉल (वोमिटॉक्सिन) सँग उत्पादन गरिन्छ। भिजेको जौमा बढ्दै। एफ्लाटॉक्सिन एस्परगिलस फ्लेवस द्वारा […]
१) परिचय Common name: Solanum fruit fly Scientific name: Bactrocera latifrons ब्याक्ट्रोसेरा ल्याटिफ्रोन्स(Bactrocera latifrons) एक प्रकारको फलफूल झिँगा हो। हाल नेपालमा अकबरे खर्सानी कुहाउने एक विशिष्ट प्रकारको झिँगाको समस्या गम्भीर रुपमा फैलिएको छ। यस झिँगाको आक्रमणले अकबरे खुर्सानीमा व्यापक क्षति पुर्याउँदै त्यसको उत्पादन र गुणस्तरमा प्रतिकूल असर पारेको छ।Bactrocera latifrons पहिला एशिया र प्रशान्त क्षेत्रमा […]
गर्मी महिनामा नेपाली कुखुरापालनमा तातो तनाव एक सामान्य समस्या हो। यो तब हुन्छ जब चराहरू उच्च तापमान र आर्द्रतामा पर्छन्, जसले विभिन्न स्वास्थ्य समस्याहरू निम्त्याउँछ, जस्तै गर्मीको तनाव, निर्जलीकरण र कम दानाको सेवन। गर्मीको तनाव र चाँडै कुखुराको मृत्यु नेपाली कुखुरापालकहरूका लागि प्रमुख चिन्ताको विषय हो। उच्च तापक्रम, आर्द्रता र अन्य वातावरणीय कारकहरूले चराहरूको लागि […]
१) परिचय सिट्रस एक उच्च मूल्यको बागवानी बाली हो जुन सुक्खा देखि अर्ध-सुक्खा सम्मका विभिन्न कृषि क्षेत्रहरूमा उब्जनी गरिन्छ। नेपालमा व्यावसायिक सिट्रस खेती सन् १९७० पछि मात्र सुरु भएको थियो। कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्रालयको अनुसार अघिल्लो वर्षको उत्पादनको तुलनामा आर्थिक वर्ष २०२२/२३ मा २२.९५ प्रतिशत कुल फल उत्पादन भएको थियो भने सुन्तलाजातको खेती नेपालका […]
परिचय नेपालीमा सुनाखरी अथवा सुनगाभा र अंग्रेजीमा अर्किड नामले चिनीने सुनाखरी अर्किडेसी (Orchidaceae) परिवार (Family) मा पर्नेे अनौठो प्रकृति र उच्च मुल्य बर्गमा पर्ने फूल हो । नेपालको तराई देखि हिमालय हावापानीमा पाईने यो फूलका थुप्रै प्रजातीहरु तराईमा रुखको हाँगाहरुको सहारा लिइ हावावाट मलजल लिएर हुर्कीरहेको (Epiphytes) देख्न सकिन्छ भने कोही प्रजातीहरु पहाडको चट्टानहरुमा (Lithophytes) […]
