लेख

धानको पराल खेतमा जलाउँदा हुने नोक्सानीहरु के-के हुन् ? यी हुन् यसको उचित समाधानको उपायहरू

धान नेपालकाे प्रमुख खाद्यान्न बाली हो । क्षेत्रफलको हिसाबले पनि यसको स्थान पहिलो नै छ। नेपालकाे  सन्दर्भमा अहिले पनि पराल खेतमै जलाई रहेको देखिन्छ जस्को मुख्य कारण यो हो कि उनलाई थाहा छैन कि उनी आफैलाई कति ठूलो नोक्सान पुर्याइ रहेका छन्। आज भन्दा १० वर्ष अगाडि पराल जलाउने घटनाहरू निकै कम थिए। पराल जलाउनाले […]

गहुँ खेती गर्ने कृषकले ध्यान दिनुपर्ने कुराहरु के – के हुन् ?

गहुँ नेपालको धान र मकै पछिको तेस्रो प्रमुख खाद्यान्न बाली हो। विश्वको मुख्य खाद्यान बालीको रूपमा रहेको गहुँ बाली नेपालमा हिउँदमा खेति गरिने सवैभन्दा महत्वपूर्ण वाली हो। यो क्यालोरी र प्रोटिनको मुख्य स्रोत हो। यसको खेति नेपालको तराई देखि उच्च पहाड सम्म खेती गरिदै आइएको छ। नेपालमा आ.व २०७९/८० मा ७ लाख १६ हजार ९ […]

व्यवसायिक कुखुरा उत्पादनको लागि आवश्यक पानी

पानी एक महत्त्वपूर्ण, तर अक्सर अनदेखीगरिएको  पोषक तत्व हो। जनावरहरू पानी बिना बाँच्न सक्ने भन्दा राम्रो खाना बिना बाँच्न सक्छ। पानी पशु चयापचय को हरेक पक्ष मा संलग्न छ। यसले शरीरको तापक्रम नियन्त्रण गर्न, खाना पचाउन र फोहोर हटाउनमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ। सामान्य तापक्रममा, कुखुराले सामान्यतया दानाको तुलनामा दोब्बर पानी पिउने गर्दछ। उच्च तापक्रमको अवधिमा […]

आलुको बीउ छनौट गर्दा कृषकले ध्यान दिनुपर्ने कुराहरु के-के हुन् ?

आलु नेपालको चौथो प्रमुख खाद्यान्न बाली हो। पहाडी क्षेत्रका कैयौं स्थानहरु तथा उच्च पहाडी क्षेत्रहरुमा मुख्य बालीको रुपमा र तराई क्षेत्रमा एक प्रमुख तरकारी बालीका रुपमा यसको खेती गरिन्छ । मौसम अनुसार तराईका समथर फाँट देखि उच्च पहाडी भेगको ४,४०০ मी. को उचाईसम्म यसको खेती गरिएको पाइन्छ । अन्य बालीनालीमा भन्दा आलु खेतीमा उन्नत बीउ […]

बेवास्तामा परेको बहुगुणी रैथाने वनस्पति “काँढे धनिया”

स्याङ्जा | बहुगुणी भएर पनि बेवास्तामा परेको रैथानेबाली मध्ये काँढे धनियाँ पनि एक हो । काँढे धनियाँ बाह्रै महिना पाइने वनस्पति हो । यो मुख्यगरी मध्य पहाडी क्षेत्रमा पाइने वनस्पतिमा पर्दछ । यो चिस्यान रहिरहने ओसिलो ठाउँमा प्रसस्त हुने गर्दछ । यसलाई अन्य वनस्पतिको डसाइले त्यति असर नगर्ने भएकाले घुसुवाकारुपमा पनि हुने गर्दछ । यसबाट मिश्रितरुपमा पनि […]

थोपा सिँचाइ: एक उत्कृष्ट जलवायु मैत्री कृषि प्रविधी !

जलवायु परिवर्तनका कारणले धेरै जसो ठाउँहरुमा पानीको अभाव सिर्जना भएको छ । यसले गर्दा पहाडी तथा तराई क्षेत्रका कृषक समुदायको खेती प्रणालीमा ह्रास ल्याई उत्पादन घट्दो क्रममा छ । बिरूवाको वृद्धि विकासका लागि सिंचाइको ठूलो भूमिका रहेको हुन्छ । त्यसैले पानीको सदुपयोग गर्नु आजको आवश्यकता हो । खडेरी मौसमसँग जुध्न र सीमित पानीको उचित रूपमा […]

गाईवस्तुहरूमा क्यू ज्वरोको महामारी विज्ञान

नेपाल मा  चितवन माडी नगरपालिकामा पालिएको गाईमा ‘क्यू फिवर’ पुष्टि भएको छ । मानिसबाट पशुमा र पशुबाट मानिसमा सर्ने यो रोग माडी–४ मा पुष्टि भएको हो ।नगरपालिकाका पशु शाखा का अनुसार केन्द्रीय पशुपक्षी रोग अन्वेषण प्रयोगशालामा गरिएको परीक्षणका क्रममा गाईमा क्यू फिवर पुष्टि भएको हो । कक्जियाला वोर्नेटाई नामक व्याक्टेरियाका कारण यो रोग लाग्ने हो   […]

जाडोमा कुखुरामा लाग्ने प्रमुख रोग : कुखुरापालनमा सावधानी

हाम्रो देशमा कुखुरापालन व्यवसाय एकदमै तीव्र गतिमा बढ्दै गएको छ र लाखौं मानिसहरूको जीविकोपार्जनको माध्यम बनेको छ। यो गरिबी र बेरोजगार युवाहरूको लागि राम्रो व्यवसाय साबित भइरहेको छ। कुखुरापालन पशुपालनका लागि सधैं लाभदायक व्यवसाय भएको छ। अण्डा र मासु उत्पादनको लागि कुखुरापालन प्रमुख व्यवसाय मानिन्छ। मासुका लागि पाल्ने कुखुरा ३० देखि ३५ दिनमा तयार हुने […]

जाडो मौसममा ब्रोइलर कुखुराको हेरचाह कसरी गर्ने ?

कुखुरापालन राम्रो नाफा कमाउने व्यवसाय मध्ये एक हो। अण्डा र मासु उत्पादनका लागि कुखुरापालन गरिन्छ। यसका लागि विभिन्न प्रजाति छनोट गर्नुपर्छ। मासुका लागि पाल्ने कुखुरा ४० देखि ४५ दिनमा तयार हुने भएकाले कम खर्चमा सुरु गर्न सकिने र छिट्टै कमाइ सुरु हुने यस व्यवसायको विशेषता हो । जाडो आइपुगेको छ, त्यसैले कुखुरापालन व्यवसायी दाजुभाइहरूलाई निम्न […]

परम्परागत र आधुनिक मौरीपालनः सिद्धलेक गाँउपालिकाको एक अनुभव

नेपालमा परापूर्व कालदेखि स्थानिय र रैथाने जात अर्थात एपिस सेरेना जातको मौरीपालन गरिदै आएको छ । यो जातको मौरीलाई प्राकृतिक एवं सांस्कृतिक सम्पदाको रूपमा परम्परागत मुढे घार, खोपे घारका साथै आधुनिक घारमा स्थान्त्तरण गरि मह उत्पादन गर्ने प्रचलन नेपालको प्रायः अधिकांश क्षेत्रहरूमा पाइन्छ । नेपालमा एपिस मेलिफेरा मौरी भित्रिएसंगै परम्परागत मौरीपालन पद्धतिमा क्रमशः परिवर्तन आई […]