लेख

अहिलेको कृषिशिक्षा पद्दति र प्रवृतिले नेपालको कृषिलाइ अगाडी लैजान सक्दैन कि!

विगतदेखि हेर्ने हो भने नेपालको कृषि क्षेत्रका समस्या र समाधानका उपाय शिर्षकमा कति छलफल, गोष्ठी/सेमिनार भएहोलान । नेपालको कृषिलाई उघो लगाउने विभिन्न उपायसहित योजनाहरु पनि कार्यान्वयनमा आएकै हुन्, तर खोइ त यसको तात्विक परिवर्तनको अनिभुती ! कारण खोज्दै जाने हो भने यसको खास जरो कृषि शिक्षा दिने स्कूल/शिक्षालय वा बिश्वबिद्यालयमै पुग्दछ जस्तो लाग्दछ । होइन […]

रासायनिक मलको बिकल्पमा मानब पिसाब

नेपाल एक कृषि प्रधान देश हो र देशको कुल राष्ट्रिय उत्पादनको लगभग एक तिहाई कृषि क्षेत्रले ओगटेको छ । देश बिकासको लागि कृषि क्रान्ति र यस क्षेत्रको बिकासको अपरिहार्य रहनेमा सबैको एकमत छ । कृषि क्षेत्रमा अनेक समस्या छन । तिनै मध्येको अहिलेको प्रमुख समस्या रासायनिक मलको अभाव हो । अहिलेको परिबेस हेर्ने हो भने […]

तारा फल ( Star fruit )

जसको बैज्ञानिक नाउँ Averrhoa carambola हो । यसलाई छोटकरीमा कहिँकतै carambola भनेर चिनिन्छ । यो ओग्जालिडेशी ( Oxalidaceae ) परिवारमा पर्दछ । यसलाई काटदाखेरी तारा जस्तो देखिने भएकाले Star fruit भनिएको हो । सामुन्द्रीक सतहदेखी ४००० मिटरसम्मको उचाइमा यसको  खेती गर्न सकिने तारा फल उत्पत्ति स्थल बारे यकिन गर्न नसकिए तापनि इन्डोनेसिया , फिलिपिन्स , […]

Organic Farming importance in our Agriculture

Around 60% of total population are engaged in agriculture in Nepal, where the country’s economy is dominated by agriculture. Subsistence type of farming where agricultural crops & livestock are integrated is seen in Nepal. Even though both organic and inorganic practices are followed. It is found that with the change in time, the organic traditional […]

एकिकृत शत्रुजीव ब्यवस्थापन (INTEGRATED PEST MANAGEMENT)

नेपाल कृषिमा आधारित राष्ट्र हो। लगभग ६०% जनसङ्ख्या कृषिमा निर्भर छ । बढ्दो रोगकिराको प्रकोपले गर्दा किसानवर्गले धेरै नोक्सान ब्यहोर्नु परेको छ जसले गर्दा उत्पादनमा फाइदा हुनुको साटो लागत रकमनै नउठेर घाटा खेप्नुपरेको छ । अहिले बजारमा बढ्दो मात्रामा रसायनिक बिसादिको दुरुपयोग भइरहेको छ जसको परिणामस्वरुप मानिसहरु बिभिन्न रोगहरुको सिकार भइरहेका छन । यसका साथसाथै […]

सिजन सरिफाको …

सरिफालाई अङग्रेजिमा custard apple    भनिन्छ । यसको बैेज्ञानिक नाम Annona Squamosa हो । झट्ठ हेर्दा अनौठो आकृतिको जस्तो देखिने यस फल काचो छदा हरियो र पाक्ने बेलामा भने हल्का पहेलो र सेतो सेतो जस्तो देखिन्छ । यसलाइ फरक फरक नामले चिन्ने गरिन्छ कतै यसलाइ सरिफा, रामफल, भनेर चिनिन्छ भने पुर्बतिर यसलाइ आँटि भनेर पनि […]

धानमा एकीकृत खाद्यतत्त्व ब्यवस्थापन

नेपालको कुल जनसंख्याको ६५% भन्दा बढी मानिस जनजिबनका लागि कृषिमा निर्भर छन् । कुल गार्हस्थ उत्पादनमा एक तिहाई भन्दाबढी योगदान कृषिको रहेको छ र धान,गहु,मकै ,कोदो आदि यहाँका प्रमुख खाद्यान्नबाली हुन् । धानबाली हाम्रो खाद्यान्नको प्रमुख आधार हो।धानबाली लगायत सम्पुर्ण बिरुवाको वृद्धि बिकासका लागि विभिन्न किसिमका खाद्यतत्त्वको आवश्यकता पर्दछ।यतिबेला बिश्व नै संक्रमणको घडीमा घुमिरहेको छ।मानो […]

नेपालमा वर्षे प्याज खेती प्रविधि

प्याज गानो वर्गमा पर्ने प्रमुख तरकारी बाली  हो । नेपालमा 17,740 हेक्टर जमिनमा  प्याजको खेति गरिन्छ र वार्षिक उत्पादन  2,54,102  में. टन हुदै आएको छ (MOAD 2012/2013)। सप्तरी, बारा ,सिराहा ,रौतहट,कैलाली ,रूपन्देही, धनुषा, सर्लाही, खोटाङ्मा प्याजको व्यवसायिक  खेती गरिन्छ । खास गरेर मङ्सिर देखि पुष महिनामा प्याज लगाउने गरिन्छ । यी महिनामा उत्पादन अत्याधिक हुनाले प्याज खेति गरेका […]

तुलसी र यसका फाइदाहरु

तुलसी १८ इन्च लामो सुगन्धित वनस्पती हो। यो Lamiaceae परिवारमा पर्छ र यसको बैज्ञानिक नाम Ocimum sanctum हो। हिन्दू मान्यता अनुसार यसलाई : तु- तुरिय अवस्था ज्ञानको प्रतिक राम ल- लकरादी , लक्ष्मण बैरग्यको प्रतिक पञ्चत शरीर सी- मानव हृदय र ज्ञानको प्रतिक मानिन्छ। त्यसैले तुलसीलाई ज्ञान, बैरग्य, भक्ति र भक्तिको प्रतिक मानव जीवनको अर्थमा […]

गाँजा : गाँस,बास अनि कपास

गांजा शब्द प्रती नेपाली समाजको अनुभुती र विश्लेषण माथिको चिन्तनलाई नियाल्दा तिता,मिठा र अनौठा सबै किसिमका परिदृश्यहरु प्रतिबिम्बित भएको पाइन्छ । कतिपयले त यसलाई प्रकृति माथिको नश्लभेद भनेर समेत परिभाषित गर्ने गरेका छन् । यश बनस्पति भित्र समाहित अन्तरगुणहरुको द्वन्द्वात्मक परिस्थितिले गर्दा नै यश प्रती स्पष्ट धार र विश्लेषणात्मक दृष्टिकोणको अंकुरण हुन पाएको छैन । […]